Sygnalista a fałszywe zgłoszenie – co grozi zgłoszenie nieprawdy?

Wdrożenie procedury o ochronie sygnalistów niesie ze sobą ryzyko wystąpienia zgłoszeń dokonywanych w złej wierze. Należy podkreślić, że prawo przewiduje kary za takie zgłoszenia. Co grozi za dokonywanie nieprawdziwych zgłoszeń i jak w takich przypadkach wygląda ochrona przed odwetem? Czytaj dalej!

Kiedy sygnaliście przysługuje ochrona przed odwetem?

Ochrona przed odwetem przysługuje sygnaliście od chwili dokonania zgłoszenia i trwa dopóki istnieje ryzyko wystąpienia działań odwetowych.

Czy w przypadku fałszywego zgłoszenia „sygnaliście” przysługuje ochrona?

To zależy. Kluczowa jest motywacja. Jeśli ktoś dokonuje zgłoszenia w dobrej wierze, przekonany o wystąpieniu nieprawidłowości lub złamaniu prawa, ochrona mu przysługuje. Jeśli w toku procesowania zgłoszenia okaże się ono niesłuszne, mimo przekonania zgłaszającego o swojej racji, ten nadal jest chroniony przed odwetem.

Jeśli zgłoszenie motywowane jest chęcią zaszkodzenia organizacji lub konkretnym osobom i zgłaszający od początku z pełną świadomością dokonuje zgłoszenia nieprawdy, wówczas nie jest on sygnalistą w rozumieniu Ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów. Co za tym idzie - nie przysługuje mu ochrona przed ewentualnymi działaniami odwetowymi.

Co grozi za dokonywanie fałszywych zgłoszeń?

Świadome zgłaszanie nieprawdziwych informacji jest karalne. Szczegółowo opisuje to art. 57 ustawy o sygnalistach: „Kto dokonuje zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”.

Czy sygnalista jest zwalniany z odpowiedzialności karnej?

Ustawa o ochronie sygnalistów nie porusza kwestii odpowiedzialności karnej sygnalistów za popełnione czyny zabronione. W takich przypadkach zastosowanie będą miały odpowiednie przepisy prawa. Trudno spekulować, czy zgłoszenie sygnalisty będzie brane pod uwagę przez sąd i jak wpłynie na ewentualny wyrok.

Ustawa o ochronie sygnalistów może przyczynić się do bardzo szybkiego wykrywania ewentualnych nieprawidłowości w organizacjach. To jej mocna strona. Im szybciej wykryta nieprawidłowość, tym mniejsze straty poniesie organizacja – zarówno finansowe, PR-owe, jak i inne. Można domniemać, że niektórzy pod przykrywką zgłoszeń w myśl ustawy, będą próbowali zadziałać wprost na czyjąś niekorzyść.

Wpis ma charakter informacyjny. Po poradę prawną lub księgową udaj się do swojego prawnika/ biura rachunkowego.